همگام با با افزایش رشد جمعیت جهان برای افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و نیاز به تولید مواد غذایی بیشتر، موجب شده تا برای مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی از روش های شیمیایی در بخش کشاورزی استفاده شود. استفاده از آفت کش ها که عمدتا دارای آثار سوء حاد و مزمن در انسان می باشد، علاوه بر کاهش خسارت آفات، بقایایی را بر روی محصولات برجا می گذارند.
مرز بیشینه مانده آفت‌کش‌ها (MRL) در بیشتر کشورها به منظور حفظ سلامت مصرف‌کنندگان
و ترغیب عملیات مناسب کشاورزی در کاربرد حشره‌کش ها، قارچ‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و سایر
مواد شیمی-کشاورزی، تعیین و تدوین می‌شود. میزان (MRL) ها به عوامل مختلف از جمله تنوع مصرف آفت‌کش، سبد غذایی هر
کشور و حد مجاز روزانه سم که می‌تواند وارد بدن انسان شود
(ADI)، بستگی دارد. لذا ضروری
است هر کشور با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی خود و براساس مطالعات ارزیابی
ریسک نسبت به تعیین (MRL) های
ملی اقدام نماید.
تعیین شاخص‌های حداکثر مجاز باقیمانده آفت‌کش‌ها
با هدف تضمین سلامت جامعه و تحقق یکی از الزامات مهم پایش باقیمانده آفت‌کش‌ها در
محصولات کشاورزی برای اولین بار در سال 89 در قالب 8 گروه محصولات کشاورزی تدوین شد.
بدیهی است با توجه به اهمیت موضوع و نقش آن در بالا بردن سطح سلامت جامعه با توجه
به پویا بودن بحث ارزیابی خطر، چنانچه اطلاعات مربوط به هریک از متغیرهای ارزیابی
خطر اعم از میزان قابل قبول دریافت روزانه هر یک از آفت‌کش‌ها )ADI( ، آخرین تغییرات و اصلاحات اعلام شده فهرست
سموم مجاز کشور و سبد غذایی تغییر کند، این استاندارد، در اسرع وقت مورد بازنگری و
تجدید نظر قرار میگیرد.
به همین منظور در سال 1401 مجموعه استانداردهای
فوق به دبیری خانم رویا نوربخش مدیر ارزیابی ریسک پژوهشگاه طی جلسات متعدد ارزیابی
ریسک با استفاده از داده های ملی و با حضور نمایندگان دستگاههای ذیربط مورد بحث و
بررسی و تجدید نظر قرار گرفت . همچنین با توجه به اهمیت فراورده های دامی در سبد
غذایی ملی با توجه به اینکه تاکنون MRL آفت کش ها برای
آن تعیین نشده بود، در این مطالعه این فراورده ها نیز مورد بررسی قرار گرفت و (MRL) ها بر اساس
یافته های ارزیابی ریسک در این محصولات تعیین شد.
لازم بذکر
است تا کنون 5 استاندارد در گروه محصولات کشاورزی میوه های گرمسیری و نیمه
گرمسیری، دانه های روغنی، سبزی های برگی، سبزی های میوه ای و سبزی های پیازی، غده
ای و ریشه ای در اجلاسیه های 1939 و 1940 مین کمیته ملی استاندارد صنایع غذایی
بتصویب رسیده است و بقیه عناوین نیز در دستور کار کمیته ملی قرار دارد.
